sobota, 17 listopada 2012

Niezwykła willa i osiedle Księży Młyn


Dziś prezentuję już ostatnią odsłonę trasy "W kręgu...wielkich wizji". Naszą wycieczkę kończymy na osiedlu Księży Młyn. Miłego spacerowania!

34. Willa Herbsta


Mieszcząca się na rogu ulic Tymienieckiego i Przędzalnianej, obok stawu nad Jasieniem, posiadłość powstała w latach 1875–1877 z inicjatywy Karola W. Scheiblera. Był to prezent ślubny dla jego najstarszej córki Matyldy i zięcia Edwarda Herbsta, który pełnił w owym czasie funkcję dyrektora fabryki. Willę zaprojektował Hilary Majewski, inspirując się renesansową architekturą Andrea Palladia. Willa posiada 16 pomieszczeń – reprezentacyjne na parterze, mieszkalne na piętrze. Z czasem dobudowano salę balową oraz oranżerię, a pomieszczenia gospodarcze i pokoje dla służby połączono z domem murowanym łącznikiem. Na terenie znajduje się także wozownia i stajnie. Po wojnie budynki uległy zaniedbaniu. Produkowano w nich bombki choinkowe, była w tym miejscu szkoła i żłobek. Prace remontowe przeprowadziło dopiero Muzeum Sztuki, które ulokowało tu swój oddział. W 1990 r. rezydencja została nagrodzona medalem Europa Nostra. Można obecnie podziwiać ekspozycję wnętrz pofabrykanckich z przełomu XIX i XX wieku. Z dawnego wystroju zachowały się piece oraz żyrandol, reszta została niemalże wiernie odtworzona. Warto też zobaczyć ogród.


35. Osiedle Księży Młyn

Pierwotne osiedle robotnicze dla pracowników fabryki Scheiblera zajmuje obszar między ulicami Tymienieckiego i Przędzalnianą, a jego główną oś stanowi aleja Księży Młyn. Wzdłuż tej alei wzniesiono w 1875 r. dwa szeregi domów, w każdym po sześć obiektów. W późniejszym okresie dobudowano trzeci rząd przy ul. Przędzalnianej. Tak zwane famuły zaprojektował Hilary Majewski. 

Domy są jednakowe, zbudowane z cegły, dwukondygnacyjne i pozbawione dekoracji. Na każdej kondygnacji znajdują się cztery mieszkania dwuizbowe po 40 m2 i cztery jednoizbowe po 25 m2. Pomiędzy szeregami wybudowano komórki i ubikacje. Cały teren ogrodzono. Aleja główna była od początku obsadzona drzewami i zamknięta od północy budynkiem szkoły, obok której usytuowano konsumy, czyli sklepy. Ta pierwsza szkoła fabryczna w Łodzi była przeznaczona dla dzieci pracowników zakładów.