Dziś prezentuję już ostatnią odsłonę trasy "W kręgu...wielkich wizji". Naszą wycieczkę kończymy na osiedlu Księży Młyn. Miłego spacerowania!
Mieszcząca się na
rogu ulic Tymienieckiego i Przędzalnianej, obok stawu nad Jasieniem, posiadłość
powstała w latach 1875–1877 z inicjatywy Karola W. Scheiblera. Był to
prezent ślubny dla jego najstarszej córki Matyldy i zięcia Edwarda Herbsta,
który pełnił w owym czasie funkcję dyrektora fabryki. Willę zaprojektował
Hilary Majewski, inspirując się renesansową architekturą Andrea Palladia. Willa
posiada 16 pomieszczeń – reprezentacyjne na parterze, mieszkalne na piętrze. Z
czasem dobudowano salę balową oraz oranżerię, a pomieszczenia gospodarcze i
pokoje dla służby połączono z domem murowanym łącznikiem. Na terenie
znajduje się także wozownia i stajnie. Po wojnie budynki uległy
zaniedbaniu. Produkowano w nich bombki choinkowe, była w tym miejscu szkoła
i żłobek. Prace remontowe przeprowadziło dopiero Muzeum Sztuki,
które ulokowało tu swój oddział. W 1990 r. rezydencja została nagrodzona
medalem Europa Nostra. Można obecnie podziwiać ekspozycję wnętrz pofabrykanckich
z przełomu XIX i XX wieku. Z dawnego wystroju zachowały się piece oraz
żyrandol, reszta została niemalże wiernie odtworzona. Warto też zobaczyć ogród.
Pierwotne osiedle
robotnicze dla pracowników fabryki Scheiblera zajmuje obszar między ulicami
Tymienieckiego i Przędzalnianą, a jego główną oś stanowi aleja Księży
Młyn. Wzdłuż tej alei wzniesiono w 1875 r. dwa szeregi domów, w każdym po sześć
obiektów. W późniejszym okresie dobudowano trzeci rząd przy ul. Przędzalnianej.
Tak zwane famuły zaprojektował Hilary Majewski.
Domy są jednakowe, zbudowane z
cegły, dwukondygnacyjne i pozbawione dekoracji. Na każdej kondygnacji znajdują
się cztery mieszkania dwuizbowe po 40 m2 i cztery jednoizbowe po 25 m2 . Pomiędzy
szeregami wybudowano komórki i ubikacje. Cały teren ogrodzono. Aleja główna
była od początku obsadzona drzewami i zamknięta od północy budynkiem
szkoły, obok której usytuowano konsumy, czyli sklepy. Ta pierwsza szkoła
fabryczna w Łodzi była przeznaczona dla dzieci pracowników zakładów.