poniedziałek, 28 listopada 2011

Jak było, jak jest - dla porównania

Obiecałem, że poszukam współczesnych zdjęć "Beczek Grohmana" i przędzalni na Księżym Młynie. Oto znalazłem następujące fotografie: 



I jeszcze jedno ujęcie z serii. Tym razem Willa Herbsta (rok 2007 i 2010), która obecnie poddawana jest remontowi.


Macie podobne ujęcia?

niedziela, 27 listopada 2011

Jak było, czyli parę zdjęć do kolekcji

Jak możecie przeczytać w informacji o mnie, moją pracę dyplomową (2007/2008 r.) pisałem o "Zielonym Kręgu". Moim zadaniem było przejście całego obszaru i zrobienie zdjęć do kwerendy. Rezultatem tych wielokilometrowych spacerów jest dość pokaźny zbiór archiwalnych już fotografii. Postaram się przewertować co ciekawsze i sukcesywnie umieszczać na blogu.
Jeżeli macie w swoich zbiorach interesujące zdjęcia z Łodzi, Kręgu i chcielibyście się nimi podzielić, zachęcam do ich przesyłania na adres: icy_eye@tlen.pl. Będę je za Waszą zgodą umieszczał na blogu.

Na początek "Beczki Grohmana" przed renowacją. Fotografia zrobiona latem 2007 roku.


No i dawna scheiblerowska przędzalnia na Księżym Młynie w trakcie rewitalizacji i urządzania loftów. Zdjęcie z tego samego okresu co poprzednie.


Powinienem mieć gdzieś jeszcze fotografie po odnowieniu obu obiektów. Poszukam i umieszczę w kolejnym poście. Tymczasem, czekam na wasze zdjęcia.

sobota, 19 listopada 2011

Co można zobaczyć? - charakterystyka obszaru

Parki
W Łodzi znajdują się 34 parki (2007 r.), z czego 16 stanowi element Kręgu. W sumie, wraz z Ogrodem Botanicznym i Zoologicznym, zajmują powierzchnię ponad 448 ha. Największym z nich jest powstały w okresie międzywojennym Park im. J. Piłsudskiego (187,3 ha), najmniejszym zaś Park im. J. Matejki (2,5 ha). Najstarsze są Źródliska, jako pierwsze udostępnione publicznie w 1840 r. Najpóźniej wydzielono fragment wschodni z części Parku im. 3-go Maja i nazwano go imieniem Baden-Powella. Warto dodać, że niektóre z dawnych ogrodów przy rezydencjach fabrykantów przeszły w ręce miasta, które otworzyło je dla wszystkich mieszkańców. Tak uczyniono z dawnymi posiadłościami: Richterów, Geyera, Leonhardta, Scheiblera, czy Heimana-Jareckiego. W parkach na obszarze Kręgu rośnie w sumie 138 drzew, będących pomnikami przyrody. Najwięcej z nich znajduje się w Parku Źródliska (aż 40) oraz w Parku im. M. Klepacza (niegdyś własność Richterów), gdzie na uwagę zasługują okazałe platany. Na zachowanym terenie dawnych lasów liczba pomników jest także znacząca (Park Poniatowskiego oraz Park Piłsudskiego). Ponadto, do rejestru zabytków wpisane są parki: Klepacza, Reymonta, Poniatowskiego, Piłsudskiego, Helenów, Matejki, Kilińskiego i Źródliska.
Cmentarze
Łódzkie cmentarze zasługują na lepsze poznanie z wielu względów. Po pierwsze, są jednym z najwyraźniejszych dowodów współistnienia wielu kultur w przeszłości miasta. Ponadto, Nowy Cmentarz Żydowski, obok berlińskiego, uznawany jest za największą nekropolię żydowską w Europie. Można zobaczyć na jej terenie największy grobowiec żydowski – miejsce spoczynku rodziny Poznańskich. Najmniejszym z leżących na obszarze Kręgu jest cmentarz pw. Św. Antoniego, zaś największym łódzki kirkut. Na kompleks na Dołach składają się części należące do mariawitów, Kościoła Zielonoświątkowego, Kościoła Chrześcijan Baptystów oraz cmentarze: wojskowy pw. Św. Jerzego, komunalny, pw. Św. Wincentego i prawosławny. Wyjątkowo cennym miejscem pochówku jest Cmentarz Stary podzielony od samego początku na trzy części: katolicką, ewangelicką i prawosławną. To tu spoczywa wielu znanych łódzkich przemysłowców, adwokatów oraz lekarzy. Łącznie te cztery nekropolie zajmują powierzchnię ponad 107 ha, a dwie z nich wpisane są do rejestru zabytków. Najstarszą jest cmentarz przy ul. Ogrodowej, powstały w połowie XIX wieku.
Fabryki i kompleksy poprzemysłowe
Architektura przemysłowa Łodzi jest niepodważalnym walorem miasta. Niektóre zakłady tworzyły jednostki przestrzenne o ogromnej powierzchni, w dużej mierze niezależne, gdzie w ścisłym sąsiedztwie fabryki znajdowała się posiadłość właściciela oraz domy robotników. Najlepszym przykładem jest dawny kompleks przemysłowy Karola W. Scheiblera i Ludwika Grohmana w południowej części Kręgu oraz Izraela K. Poznańskiego we fragmencie północnym. Zakłady te posiadały wiele wydziałów, własną bocznicę kolejową, straż, szkołę, szpital oraz elektrownię. Po wojnie zostały znacjonalizowane i funkcjonowały do końca lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Przez lata stały puste i niszczały, a możliwość ich dalszego zagospodarowania pozostawała problemem do rozwiązania. Liczni inwestorzy pomagają zagospodarować te kompleksy, nadając im nowe funkcje. Niestety, nie wszystkie budynki przemysłowe zachowały się do dziś w stanie bliskim pierwotnemu. Nie można zapomnieć też o najstarszym zachowanym przemysłowym obiekcie miasta – Bielniku Kopischa oraz o Białej Fabryce, mieszczących się na terenie dawnej Osady Łódki. Oba budynki są otynkowane. Bielnik obecnie należy do miasta, zaś w zakładach Geyera ma swoją siedzibę Centralne Muzeum Włókiennictwa.

Idea Kręgu, czyli o co chodzi

Czym jest ZKTiK?
Zielony Krąg Tradycji i Kultury to specjalnie wyznaczony obszar Łodzi, przyjmujący kształt nieregularnego pierścienia wokół ścisłego centrum miasta. Obejmuje on głównie parki, ogrody oraz tereny o dużym znaczeniu historyczno-kulturowym. Stąd też zrodziła się jego nazwa. Krąg integruje miejsca, które stanowią o tożsamości Łodzi: jej zabytki, kompleksy poprzemysłowe i nekropolie oraz pomaga wyeksponować je jako walory turystyczne i wypoczynkowe miasta.
Idea Zielonego Kręgu Tradycji i Kultury została opisana w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Łodzi z 1993 roku. Dokument ten został przygotowany w Pracowni „Teren”, a generalnym projektantem był Kazimierz Bald, ówczesny prezes Towarzystwa Urbanistów Polskich. W toku kreślenia planu narodziła się idea połączenia stref zieleni wokół centrum miasta oraz włączenia go do systemu ekologicznego, którego elementem jest także Las Łagiewnicki. Współautorem tego pomysłu był dr Ireneusz Dubaniewicz, geograf, ekolog i urbanista. Jak można zauważyć, idea Kręgu łączy ze sobą nie tylko funkcje ekologiczne, ale także edukacyjne, rekreacyjne oraz kulturalne. Mimo że pomysł jest kierowany głównie do mieszkańców, może być także istotnym środkiem zachęcania gości spoza Łodzi do odkrywania miasta.
Jakie miejsca zawarte zostały w Zielonym Kręgu Tradycji i Kultury?

Cały jego obszar można nieformalnie podzielić na cztery części nawiązujące nazwą do stron świata. Można zatem wyróżnić fragmenty:

  • Północny – zawiera kompleks ogródków działkowych wzdłuż ulicy Drewnowskiej, Cmentarz Stary, dawny kompleks fabryczny Izraela Kalmanowicza Poznańskiego, Stare Miasto, obszar między ulicami: Franciszkańską, Wojska Polskiego, Sporną i Północną oraz Cmentarz Żydowski.
  • Wschodni – docelowo miał przebiegać wzdłuż nowego układu komunikacyjnego ulicy Konstytucyjnej. Zawiera kompleks cmentarzy na Dołach, obszar między ulicami: Telefoniczną, Matejki, Pomorską oraz linią kolejową (ul. Lawinową), teren Uniwersytetu Łódzkiego, osiedle „Radiostacja”, Park 3-go Maja i Baden-Powella, otoczenie ul. Kopcińskiego na odcinku od ul. Tuwima do Al. Piłsudskiego.
  • Południowy – obejmuje Park nad Jasieniem, ogródki przy ul. Milionowej, Park Źródliska, teren posiadeł wodno-fabrycznych, parki: Reymonta, Dąbrowskiego i Legionów, a także otoczenie Placu im. Jana Pawła II, Park Klepacza, Halę MOSiR oraz Park Poniatowskiego i Kościół Matki Boskiej Zwycięskiej.
  • Zachodni – zawiera: teren Dworca Kaliskiego, Łódzki Klub Sportowy, Park im. Piłsudskiego, Ogród Botaniczny, ogródki działkowe wzdłuż Al. Unii Lubelskiej oraz osiedle im. Montwiłła Mireckiego.