W kręgu wskrzeszonej pamięci - ostatnia odsłona

Dziś zakończymy pierwszy spacer po Zielonym Kręgu Tradycji i Kultury, czyli trasę "W kręgu wskrzeszonej pamięci". Z pałacu przy ul. Ogrodowej udajemy się do Parku Staromiejskiego, a następnie przechodzimy na Stary Rynek, ostatni punkt na trasie. 

Park Staromiejski

Park ten, znany też jako „park śledzia”, położony jest pomiędzy ulicami: Północną, Zachodnią, Franciszkańską, Wolborską a Starym Rynkiem. Został założony w latach 1951–1953 i ma powierzchnię 17,07 ha. Teren ten znajduje się w dolinie rzeki Łódki i jeszcze ponad sto lat temu istniał tu staw. W późniejszym okresie rzekę skanalizowano, a w miejscu zbiornika wytyczono ulice. Mieszkańcami domów byli głównie Żydzi, dlatego w sąsiedztwie obecnego parku, przy ul. Wolborskiej, wybudowano w 1871 r. synagogę projektu Jana Karola Mertschinga. W przeszłości ulica Wschodnia była dłuższa, a na jej końcu znajdował się targ i jatki sąsiadujące ze świątynią. Blisko miejsca, gdzie istniała synagoga, stoi teraz Pomnik Dekalogu. Przedstawia Mojżesza niosącego tablice z Dziesięcioma Przykazaniami. Popularna nazwa „park śledzia” kojarzona była z unoszącym się niegdyś tutaj zapachem ryb, jako że naprawdę składowano tu, w licznych piwnicach, żywność.

Warto zwrócić uwagę na znajdujący się przy ul. Nowomiejskiej zegar słoneczny według projektu Andrzeja Jocza. W południowo-zachodniej części parku znajduje się pomnik Aleksandra Kamińskiego – harcerza, żołnierza, pedagoga i wychowawcy. Na uwagę zasługuje ponadto zaniedbana pętla tramwajowa, otwarta w 1951 r.

Stary Rynek

Stanowił centralny punkt zabudowy rolniczej Łodzi, w którym odbywał się handel w dni targowe oraz dwa coroczne jarmarki. W 1585 r. wybudowano tu drewniany ratusz, a w pobliżu powstała szkółka miejska oraz karczma. Murowane domy zaczęto stawiać dopiero w XIX wieku. Targ na Starym Rynku został zlikwidowany w Międzywojniu i przeniesiony na Bałucki Rynek. W czasie wojny plac ten stał się integralną częścią getta żydowskiego. Po 1945 r. większość starych domów uległa rozbiórce, a na ich miejscu postawiono proste w formie i dekoracji budynki. W podcieniach mieszczą się sklepy, poczta, restauracja, Galeria Bałucka oraz Stowarzyszenie Przyjaciół Starego Miasta. Część południowa łączy się bezpośrednio z parkiem Staromiejskim. Ciekawostkę stanowi rysunek wykonany techniką sgraffito na budynku przy ul. Podrzecznej 2 oraz kamień na rynku, z tablicą zawierającą fragment dokumentu lokacyjnego miasta.

Łódź jako osada wiejska istniała już w połowie XII wieku, przed 1332 r. przeszła we władanie biskupów włocławskich. Prawa miejskie uzyskała w dniu św. Marty, 29 lipca 1423 r., z rąk króla Władysława Jagiełły. W XVI wieku w mieście znajdowało się ok. 60 domostw, następne stulecie przeniosło epidemie oraz pożary, a w 1724 r. ludność nie przekroczyła 250 osób. Mieszkańcy zajmowali się głównie uprawą ziemi, niewielu rzemiosłem. Życie w mieście płynęło raczej spokojnie. Z ciekawszych zdarzeń kroniki zanotowały w 1652 r. proces o czary. Oskarżona, Zofia, nie została spalona na stosie, gdyż nie wytrzymała tortur podczas „śledztwa”.

Zapraszam na kolejny spacer już wkrótce!