"W kręgu... zieleni i rekreacji"

Dzisiaj rozpoczniemy ostatnią, szóstą już, trasę z mojego przewodnika po Zielonym Kręgu Tradycji i Kultury. Zapraszam.

Spacer prowadzi przez najbardziej „zieloną” trasę po Kręgu. Warto zarezerwować sobie cały dzień. W zasadzie cały szlak przebiega przez największy park miejski w Polsce, który stał się miejscem rekreacji wielu pokoleń łodzian. Ogromne założenie zawiera wiele atrakcji dla miłośników przyrody oraz dzieci. Ostatni fragment zainteresuje uprawiających sport.

Trasa: Ogród Botaniczny – Rez. Polesie Konstantynowskie – ZOO –– Osiedle Mątwiłła Mireckiego – Pomnik Czynu Rew – ŁKS – Atlas Arena – Łódź Kaliska

Szacowany czas samego spaceru, bez wstępów:  1,5 h

Długość trasy: 5,7 km

47. Ogród Botaniczny

Łódzki ogród botaniczny, zajmując powierzchnię 64 ha, jest uważany za największy w kraju. Główne wejście znajduje się od ul. Krzemienieckiej 36/38. Mimo planów powstania ogrodu jeszcze przed wojną, projekt zaczęto realizować dopiero w 1946 r. W tym okresie wydzielono ponad 1 ha powierzchni na uprawę roślin leczniczych. Jedenaście lat później rozpoczęto budowę ogrodu według planów inż. Henryka Tomaszewskiego.

 Po długich pracach obszar udostępniono zwiedzającym w 1973 r. Na terenie urządzono alpinarium, ogród japoński, arboretum oraz pielęgnuje się rośliny chronione i ozdobne. Ponadto zasadzono wiele gatunków drzew, także rzadko występujących w Polsce, jak: odmiana wężowa świerku pospolitego, tulipanowiec czy platan klonolistny. Na potrzeby urządzenia alpinarium usypano sztuczne wzniesienia, zaś w ogrodzie japońskim zasadzono rośliny pochodzące z Japonii, Chin i Azji Południowo-Wschodniej.

 Na uwagę zasługują też zegary słoneczne ulokowane wzdłuż głównej alei. Ogród jest czynny od 1 kwietnia do 31 października, można też wykupić sezonowy karnet.

i   Ogród Botaniczny, ul. Krzemieniecka 36/38                      dodatkowych ok. 90–120 min

Godziny otwarcia: ogród dostępny codziennie w okresie IV–X.  

IV, IX: 9–19 (kasa do 18), X: 9–17 (kasa do 16), V–VIII: 9-20 (kasa do 19)

Kontakt: www.botaniczny.lodz.pl, sekretariat@botaniczny.lodz.pl, 42 688 44 20

Wstęp: ulgowy – 3 zł, normalny – 6zł, abonament – 40 zł, przewodnik – 40 zł

48. Rezerwat „Polesie Konstantynowskie”

Jest to rezerwat leśny, ścisły, chroniący fragment dawnej puszczy łódzkiej. Jego powierzchnia wynosi 9,8 ha. Powstał w 1930 r. podczas prac nad parkiem na Zdrowiu i jest pierwszym w Polsce rezerwatem utworzonym w granicach miasta. Przedmiotem ochrony jest fragment zachowanego lasu bagiennego olszowego oraz grądu. Występują tu rzadkie i chronione gatunki roślin, jak: kopytnik pospolity, zawilec gajowy, bluszcz pospolity czy jaskier kosmaty. Teren jest zamknięty, ale niektóre z okazów można dostrzec przez ogrodzenie.

49. Ogród Zoologiczny

Mieści się przy ul. Konstantynowskiej 8/10 w części południowej Parku im. J. Piłsudskiego. Zoo założono z inicjatywy Stefana Rogowicza rok przed wybuchem II wojny światowej i zajmowało wówczas niespełna 9 ha powierzchni. Pierwszym mieszkańcem ogrodu był jeleń o imieniu Boruta złapany w centrum miasta. 

Po wojnie przeniesiono do Łodzi wiele zwierząt ze zniszczonego wrocławskiego ogrodu zoologicznego. W latach 50. XX wieku teren powiększono niemal dwukrotnie. W tym czasie powstał pawilon dla lwów i tygrysów, wybieg dla pawianów oraz stajnie. W ogrodzie zoologicznym warto zobaczyć rzadko spotykane niedźwiedzie himalajskie oraz m.in. żyrafy, słonie, bizony, kangury czy zebry. Obiekt można odwiedzać codziennie. Dla miłośników zwierząt, i nie tylko, istnieje możliwość zakupu rocznej karty wstępu.

i   Miejski Ogród Zoologiczny w Łodzi, ul. Konstantynowska 8/10      dodatkowych ok. 90 min

W zoo mieszka obecnie ok. 3000 zwierząt, reprezentujących prawie 390 gatunków. Na terenie ogrodu prowadzone są zajęcia dydaktyczne, funkcjonuje także mini-zoo.

Godziny otwarcia: wejście najpóźniej godzinę przed zamknięciem

IV, IX:  9–18, V–VIII:  9-19, X–III:  9–15.30

Kontakt: www.zoo.lodz.pl, 42 632 75 09 (79) centrala

Wstęp: ulgowy – 5 zł, normalny – 11 zł, roczna karta wstępu: normalna – 80 zł, ulgowa – 40 zł

Bliżej Politechniki

42. Park im. M. Klepacza

Park ten znajduje się przy ul. ks. Skorupki w sąsiedztwie hali MOSiR. Został założony w 1904 r., w otoczeniu willi Braci Richterów, a w ręce miasta przeszedł po 1945 r. Na dość niewielkiej powierzchni można znaleźć cenne okazy drzew: limbę, wejmutkę, okaz buk zwyczajny odmiany czerwonej oraz dąb szypułkowy „Fabrykant”. Park wpisany został do rejestru zabytków.

43. Wille Richterów, Politechnika Łódzka (PŁ)

Józef Richter przybył do Łodzi z Czech i po 1841 r. zakupił teren przy ulicy Wólczańskiej, gdzie założył tkalnię wyrobów wełnianych. Na kilka lat wyjechał do Rosji, by zdobyć nowe doświadczenia. Po powrocie uruchomił mechaniczny zakład i zatrudnił ok. 200 robotników. W latach 80. XIX wieku przekazał fabrykę synom, a sam wyjechał do Czech, gdzie zmarł w 1898 r.

Dawna Willa Reinholda Richtera (obecnie siedziba rektoratu Politechniki Łódzkiej), mieści się przy ul. Skorupki 6/8. Została zaprojektowana przez Ignacego Stebelskiego i ukończona w 1904 r. Efektowna bryła łączy ze sobą różne style: gotycki, manierystyczny (szczyty wolutowe) i secesyjny (asymetria i trójpodział okien). Wieża, zwieńczona kopułą, łączy w swej strukturze elementy drewniane i murowane. Reprezentacyjne pomieszczenia oraz ogród zimowy znajdowały się na parterze. Duże wrażenie robi wyposażenie wnętrz, w których zachowało się wiele z dawnego wystroju – meble, żyrandole, potężny kredens oraz klamki. Płaskorzeźby i malowidła w westybulu nawiązują do sztuki antyku i renesansu. W dawnych pomieszczeniach prywatnych urządzono pomieszczenia administracji Politechniki Łódzkiej.

Dwa numery dalej swoją willę wzniósł Józef Richter. Budowla powstawała w latach 1888–1889, według projektu Karla Seidla z Wiednia. Przypomina wyglądem renesansową, włoską posiadłość. W elewację ogrodową wkomponowano loggię i tarasy. Na parterze mieściły się pomieszczenia reprezentacyjne, a na piętrze prywatne pokoje właścicieli. Willa w 1933 r. była rezydencją wojewody łódzkiego. Tuż przed wybuchem wojny Gertruda Ramischowa (z Richterów) sprzedała dom Helmutowi Biedermannowi. Obecnie PŁ posiada tu pomieszczenia reprezentacyjne.

Politechnika Łódzka powstała 24 maja 1945 r. Na początku utworzono cztery wydziały: Mechaniczny, Elektryczny, Chemiczny oraz Oddział Włókienniczy. Pierwszym rektorem był prof. Bohdan Stefanowski. Przez lata uczelnia się rozrastała oraz rosła liczba studentów, utworzono także filię w Bielsku-Białej, która w 2001 r. przekształciła się w samodzielną jednostkę. Obecnie politechnika kształci ponad 20 000 studentów na 9 wydziałach i zatrudnia 1600 nauczycieli akademickich. Silnie rozwinięta jest też współpraca z innymi uczelniami, także za granicą, oraz z szeroko pojętym przemysłem.

44. Hala Sportowa

Budowa obiektu sportowego przy ul. ks. Skorupki 21 rozpoczęła się w 1948 r. Architektem hali był inżynier z Politechniki Gdańskiej Witold Prochaska. Nowatorski projekt wymagał nowych rozwiązań technicznych. Jako że większość środków przeznaczano na odbudowę stolicy, prace budowlane wielokrotnie przerywano. W rezultacie uroczyste otwarcie hali nastąpiło 22 lipca 1958 r. W uroczystości wzięli udział ówczesny premier Józef Cyrankiewicz i Władysław Gomułka. 

Gmach zaliczany był (jak podawano) do najnowocześniejszych w Europie i mógł pomieścić 8 tys. osób. Budowla pełni nie tylko funkcje sportowe, ale także jest miejscem, gdzie odbywają się regularnie targi oraz organizowane są koncerty. Od 1982 r. w hali mieści się Muzeum Sportu i Turystyki, w którego kolekcji można zobaczyć medale olimpijskie, zbiór pucharów czy odznaki. W sąsiedztwie ośrodka znajduje się wybudowane w 1995 r. Centrum Wystawienniczo-Handlowe EXPO-Łódź, którego właścicielem są Międzynarodowe Targi Łódzkie.

W sąsiedztwie hal, przy ul. Stefanowskiego 19, stoi dom Zygmunta Richtera. Willa jest obecnie siedzibą Chorągwi Łódzkiej ZHP.

45. Park im. J. Poniatowskiego

Położony między ulicami: Żeromskiego, Parkową, Mickiewicza i Al. Włókniarzy obszar zieleni należy do najlepiej zagospodarowanych parków w mieście. Zajmuje obecnie powierzchnię blisko 42 ha. Został założony w latach 1904–1910 na terenach dawnych lasów miejskich i początkowo zajmował dużo większy obszar na północy (teraz kościół i centrum filmowe). Projekt parku został wykonany na polecenie prezydenta miasta Władysława Pieńkowskiego przez Teodora Chrząńskiego. Wytyczono wówczas aleje dla pieszych, ale także dla powozów oraz zręcznie połączono styl ogrodu francuskiego z parkiem angielskim. 

W następnych latach wybudowano boiska, wykopano staw oraz usypano górkę. W 1938 r. na osi parku stanął pomnik Stanisława Moniuszki, zniszczony rok później przez okupanta. W czasie wojny park był zamknięty dla Polaków i Żydów. Na terenie mieszczą się dwa cmentarze wojenne żołnierzy radzieckich. W 1957 r. powstał Miejski Klub Tenisowy, a kilkanaście lat temu tor rowerowy. Ozdobę stanowi zabytkowa altana nad stawem. Park wpisany jest do rejestru zabytków.

L   Przy ulicy Żeromskiego 115, w otoczeniu zieleni, znajduje się Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 19 im. Karola Wojtyły. W czasach PRL mieścił się tu Zespół Szkół Włókienniczych. Budynek ma jednak znacznie dłuższą historię – został wzniesiony w 1903 r. według projektu Piotra Brukalskiego. Placówka kontynuowała tradycje Wyższej Szkoły Rzemieślniczej z 1869 r., mieszczącej się przy Nowym Rynku.

46. Kościół pw. Matki Boskiej Zwycięskiej

Świątynię przy ul. Łąkowej 42 ufundowali łodzianie jako wotum dziękczynne za Cud nad Wisłą. Budowa trwała dwanaście lat i została zakończona w 1938 r. Wieże dobudowano dopiero w 1950 r. Kościół zaprojektował uznany wówczas architekt Józef Kaban. Obiekt uznaje się za dalekie naśladownictwo trójnawowej rzymskiej bazyliki św. Pawła za Murami. Fasada zwraca uwagę piękną mozaiką Matki Boskiej Częstochowskiej wykonaną przez Stanisława Janiszewskiego. We wnętrzu odnaleźć można polichromie ze scenami z życia Maryi oraz obraz ofiarowany przez Jana Pawła II. Od 1998 r. świątynia stała się sanktuarium maryjnym, skąd regularnie wyruszają pielgrzymki na Jasną Górę. Na placu przed kościołem stoi pomnik katyński ufundowany przez stowarzyszenie Rodzina Katyńska.

Wokół Archikatedry

40. Archikatedra i plac Jana Pawła II

Dawny Rynek Fabryczny skupia wokół siebie wiele ważnych obiektów. Nad placem góruje neogotycka archikatedra pw św. Stanisława Kostki. Już w 1890 r. powstał komitet budowy z przemysłowcem Juliuszem T. Heinzlem na czele. Kilka lat później władze miasta przekazały komitetowi teren obok szpitala miejskiego i ogłoszono konkurs architektoniczny. Wygrała go łódzka firma Wende i Zarske. W projekcie brali też udział inni znani architekci, jak Józef Dziekoński, Sławomir Odrzywolski czy Sigfried Stern. Budowę rozpoczęto w 1910 r., a pierwsza msza została odprawiona w 1912 r. Świątynia ma układ bazyliki – wysoka nawa główna przewyższa nawy boczne. Całość wieńczy wysoka na 104 m wieża projektu Józefa Kabana. Konstrukcję oparto na solidnych sklepieniach krzyżowo-żebrowych i strzelistych kamiennych filarach. Starannie dobrano też neogotyckie wyposażenie. 

Ołtarz główny ufundował Juliusz Heinzl, a ołtarze boczne pracownicy zakładów Geyera. Witraże w nawie głównej, z 1927 r., zaprojektował Jerzy Winiarz, utrzymując je w stylu art deco. W czasie II w.ś. kościół zamknięto i przeznaczono na magazyn. Czarną datą w historii obiektu jest 11 maja 1971 r., kiedy w wyniku pożaru spłonął dach świątyni. Z kolei 25 marca 1992 r. Łódź została wyniesiona do rangi archidiecezji, a katedra otrzymała tytuł bazyliki mniejszej.

Przed kościołem znajdują się trzy pomniki: odsłonięty w 1925 r. przez gen. Sikorskiego Grób Nieznanego Żołnierza, Pomnik Ignacego Skorupki oraz Pomnik Jana Pawła II, autorstwa Krystyny Solskiej. Przy ul. ks. Skorupki 1 mieści się pałac biskupi, gdzie przeniesiono w 1924 r. siedzibę Kurii Biskupiej. Fasada zawiera czterokolumnowy portyk z naczółkiem oraz narożne ryzality. W zachodniej pierzei, gdzie teraz znajduje się Wyższe Seminarium Duchowne, wcześniej mieścił się szpital sw. Aleksandra. Budynek wzniesiono w latach 40. XIX w. według projektu Henryka Marconiego, a w latach międzywojennych dokonano jego rozbudowy według planów Józefa Kabana.

41. Bielnik Kopischa

Stojący przy ul. Tymienieckiego 5 zabytkowy bielnik, jest najstarszym budynkiem przemysłowym Łodzi, który przetrwał do dziś. Rząd Królestwa Polskiego wybudował go z przeznaczeniem na krochmalnię i magiel w latach 1824–1826. Tworzyły go budynki produkcyjne połączone z klasycystycznym domem o funkcjach produkcyjno-mieszkalnych. Właśnie ten dom jest obecnie nazywany bielnikiem. W 1828 r. posiadłość przejął od poprzedniego dzierżawcy, pochodzący ze Śląska, Tytus Kopisch. Pół wieku później teren kupił Karol Wilhelm Scheibler. Rozbudował on swój zakład oraz podciągnął bocznicę kolejową. W 1996 r. gmach stał się własnością Banku Przemysłowego. W tym czasie dokonano rewitalizacji obiektu, przywracając mu dawną świetność. Obecnie budynek należy do Miasta. 

Na (niemal) krańcu Piotrkowskiej

38. "Biała Fabryka”

Ten mieszczący się przy ulicy Piotrkowskiej 282 symbol miasta wzniesiono w latach 1835–1839 w stylu klasycystycznym. Należy do najstarszych obiektów przemysłowych Łodzi, gdzie również wzniesiono pierwszy komin. Ludwik Geyer pochodził z Saksonii. Przybył do miasta w 1828 r. i rozpoczął od drukowania tkanin. Szybko stał się największym wówczas przemysłowcem Łodzi. Dzięki zarobionym pieniądzom dokonał rozbudowy fabryki i zajął również obszar po drugiej stronie ulicy. Firma zatrudniała ok. 3500 osób. Gmach Białej Fabryki został otynkowany i pomalowany na biało, stąd jego nazwa. W 1839 r. w fabryce uruchomiono pierwszą w mieście maszynę parową. W latach 60. XIX wieku Geyera dopadły poważne kłopoty finansowe, jednak, na szczęście, jego synowie odratowali w następnych latach pozycję firmy.

Od 1959 r. gmach pełni funkcję muzeum (obecne Centralne Muzeum Włókiennictwa). W czerwcu 2008 r. zakończyła się modernizacja skrzydła wschodniego muzeum przeznaczonego na sale wystawiennicze. Ciekawostką jest organizowany za budynkiem pierwszy w Polsce skansen budownictwa drewnianego miejskiego. Przeniesiono w to miejsce m.in. kościół z Nowosolnej oraz secesyjną willę letniskową z Rudy Pabianickiej.

 Centralne Muzeum Włókiennictwa, Piotrkowska 282                       dodatkowych 90 min.

Placówka posiada w zbiorach 1300 tkanin artystycznych, 1000 tkanin zabytkowych, 70 tys. tkanin przemysłowych oraz kolekcję maszyn tkackich. Na uwagę zasługuje kolekcja tkanin artystycznych, w tym prace Magdaleny Abakanowicz. Od 1974 r. organizowana jest regularnie wystawa „Triennale Sztuki”.

Godziny otwarcia: wt, śr, pt 9–17, cz 11–19, sb, nd 11–16

Wstęp: ulgowy – 6 zł, normalny –10 zł, w soboty wstęp bezpłatny na wystawy stałe

Muzeum zaprasza do bezpłatnego zwiedzania Skansenu Łódzkiej Architektury Drewnianej, gdzie zobaczyć można między innymi „Dom Tkacza” oraz „Dom Papiernika”. Wejście możliwe także od ul. Milionowej.

39. Kościół ewangelicki pw. Św. Mateusza

Archiwum UMŁ

Stojąca przy ulicy Piotrkowskiej 283 świątynia należy do najpiękniejszych w Łodzi. Jej dekoracje nawiązują stylem do sztuki romańskiej. Została wzniesiona na planie krzyża greckiego i zwieńczona 80-metrową wieżą. Plany kościoła przygotował Johanes Wende, a prace budowlane nadzorowała firma Wende i Klause. Starania o budowę rozpoczęły się w 1901 r., ale ostatecznie świątynię poświęcono w listopadzie 1928 r. Wcześniej istniały już dwie parafie ewangelickie w mieście – pw. Trójcy Świętej (pl. Wolności) oraz Św. Jana przy obecnej ulicy Sienkiewicza. We wnętrzu uwagę zwraca ogromny żyrandol wykonany w warszawskiej pracowni Braci Łopieńskich. W sumie na trzech kręgach zamontowano 241 lamp. Do środka światło wpada przez rozety znajdujące się w nawach bocznych. Nawę główną wieńczy, wznosząca się na 26 m, kopuła oparta na czterech masywnych filarach. Przestrzeń powiększono dzięki trzem emporom, co sprawia, że wnętrze jest w stanie pomieścić ponad 3 tys. osób. Na uwagę zasługują także organy z czeskiej firmy Braci Rieger, słynące z czystego brzmienia. W kościele regularnie organizowane są koncerty oraz występy chórów z kraju i z zagranicy.

Archiwum UMŁ

  „Polak to katolik, Niemiec to protestant” – to stwierdzenie było mylne w odniesieniu do struktury wyznaniowej XIX-wiecznej Łodzi. Okazuje się, że w mieście żyło niegdyś mniej Niemców niż protestantów. W 1939 r. Łódź wraz z osadami miejskimi liczyła ok. 660 000 mieszkańców, z czego 60 000 stanowili protestanci. Dziś wspólnota łódzka liczy ok. 1000 parafian.

W kręgu...ulicy Piotrkowskiej

"To największą Łodzi troską aby Łódź całą - zmieścić na Piotrkowską."
                                                                            Jan Sztaudynger

Ta najbardziej znana fraszka o słynnej łódzkiej ulicy wyraża, jakie znaczenia ma ona dla mieszkańców miasta. Zanim w 1823 roku zamontowano pierwszą tablicę z jej nazwą, funkcjonowała jako trakt łączący Piotrków Trybunalski i Łęczycę. Z czasem połączyła kolejne miejskie założenia urbanistyczne stając się „kręgosłupem” Łodzi. Licząca 4,2 km ulica, po wojnie na dobre została podzielona na dwa fragmenty: południowy, mający charakter bardziej przemysłowy oraz północny, reprezentacyjny, ze zwartą zabudową. Wyjątkowy charakter Piotrkowskiej, mimo mniej lub bardziej pomyślnych dla niej czasów, wyraża się poprzez jej architekturę, liczne miejsca spotkań i jeszcze to „coś”…

Trasa: plac Reymonta – Biała Fabryka/Skansen/Centralne Muzeum Włókiennictwa – Kosciół św. Mateusza – Plac Jana Pawła II/pomnik skorupki/JPII/Grób Nieznanego Żółnierza – Bielnik Kopischa – ŁAC – ul.Skorupki – Park Klepacza – Wille Richterów – Hala MOSiR/ EXPO – Radwańska – Szkoła Włókiennicza – Park Poniatowskiego – Cm. Radziecki – Plac Katyński

Opis trasy

Nie ma się co spierać! – Piotrkowska jako najważniejsza ulica w mieście, swoisty jego kręgosłup wymaga przynajmniej dwóch oddzielnych tras. Spacer jednak obejmie część południowego fragmentu ulicy, który został zawarty z Zielonym Kręgu Tradycji i Kultury. W dalszym ciągu podążymy śladem wielkich rodzin łódzkich: Geyerów i Richterów, zobaczymy dwie z najważniejszych świątyń miasta oraz jedne z najurokliwszych parków. Zatem zaczynamy!

      36. Plac Reymonta

Na początku nosił nazwę Górnego Rynku i zamykał ulicę Piotrkowską od południa. W XIX wieku było to jedno z głównych targowisk miasta. Pierwszym właścicielem gruntów przy placu był Jan Krystian Rundzieher, a po jego bankructwie Geyer. Postawił przy jego południowej pierzei pałac, stąd też wzięła się zwyczajowa nazwa Rynek Geyera. Plac zyskał imię Reymonta zaraz po śmierci pisarza w 1925 r. Po wojnie, w 1978 r., członkowie Cechu Rzemiosł Metalowych ufundowali pomnik patronowi placu. Twórcą posągu jest Wacław Wołosewicz. Noblista trzyma w ręku wieniec zbóż, a na prawie dwumetrowym cokole umieszczono autograf pisarza.

Władysław Reymont przybył do Łodzi w 1896 r. i zamieszkiwał przy ulicy Wschodniej 50. Efektem jego pobytu oraz obserwacji życia miasta stała się powieść „Ziemia obiecana”. Powieść w latach 1897–1898 ukazywała się w odcinkach w Kurierze Codziennym. Rok później została wydana w formie książki. Historia opisana przez autora spotkała się z dużym zaciekawieniem oraz krytyką niektórych łodzian, którzy zarzucali późniejszemu nobliście niedostateczną znajomość realiów Łodzi. „Ziemia obiecana” doczekała się w 1974 r. ekranizacji, za którą reżyser – Andrzej Wajda, został nominowany do Oscara.

37. Park im. Wł. Reymonta

Park ulokowany jest między ulicami: Piotrkowską, Przybyszewskiego i Milionową. Powstał prawdopodobnie w połowie XIX wieku wraz z zabudową mieszkalną i przemysłową. Jego serce stanowi spory staw. Początkowo na południe od niego mieściły się budynki fabryczne Ludwika Geyera, gdzie ulokowano drukarnię oraz farbiarnię. Na północ od stawu wzniesiona została klasycystyczna „Biała Fabryka”. Po rozbudowie zakładów i rozbiórce starych budynków urządzono na ich miejscu park. Jego obszar ma obecnie powierzchnię 6,3 ha. Podzielono go na dwie części: regularną z rabatami kwiatowymi oraz krajobrazową. Ozdobą stawu jest fontanna. W sąsiedztwie parku, przy ulicy Piotrkowskiej, znajdują się także: klasycystyczny dworek Geyerów z 1833 r. oraz Pałac Ludwika Geyera, wzniesiony dziesięć lat później i gruntownie przebudowany w 1910 r. 

Niezwykła willa i osiedle Księży Młyn

Dziś prezentuję już ostatnią odsłonę trasy "W kręgu...wielkich wizji". Naszą wycieczkę kończymy na osiedlu Księży Młyn. Miłego spacerowania!

34. Willa Herbsta

Mieszcząca się na rogu ulic Tymienieckiego i Przędzalnianej, obok stawu nad Jasieniem, posiadłość powstała w latach 1875–1877 z inicjatywy Karola W. Scheiblera. Był to prezent ślubny dla jego najstarszej córki Matyldy i zięcia Edwarda Herbsta, który pełnił w owym czasie funkcję dyrektora fabryki. Willę zaprojektował Hilary Majewski, inspirując się renesansową architekturą Andrea Palladia. Willa posiada 16 pomieszczeń – reprezentacyjne na parterze, mieszkalne na piętrze. Z czasem dobudowano salę balową oraz oranżerię, a pomieszczenia gospodarcze i pokoje dla służby połączono z domem murowanym łącznikiem. Na terenie znajduje się także wozownia i stajnie. Po wojnie budynki uległy zaniedbaniu. Produkowano w nich bombki choinkowe, była w tym miejscu szkoła i żłobek. Prace remontowe przeprowadziło dopiero Muzeum Sztuki, które ulokowało tu swój oddział. W 1990 r. rezydencja została nagrodzona medalem Europa Nostra. Można obecnie podziwiać ekspozycję wnętrz pofabrykanckich z przełomu XIX i XX wieku. Z dawnego wystroju zachowały się piece oraz żyrandol, reszta została niemalże wiernie odtworzona. Warto też zobaczyć ogród.

35. Osiedle Księży Młyn

Pierwotne osiedle robotnicze dla pracowników fabryki Scheiblera zajmuje obszar między ulicami Tymienieckiego i Przędzalnianą, a jego główną oś stanowi aleja Księży Młyn. Wzdłuż tej alei wzniesiono w 1875 r. dwa szeregi domów, w każdym po sześć obiektów. W późniejszym okresie dobudowano trzeci rząd przy ul. Przędzalnianej. Tak zwane famuły zaprojektował Hilary Majewski. 

Domy są jednakowe, zbudowane z cegły, dwukondygnacyjne i pozbawione dekoracji. Na każdej kondygnacji znajdują się cztery mieszkania dwuizbowe po 40 m² i cztery jednoizbowe po 25 m². Pomiędzy szeregami wybudowano komórki i ubikacje. Cały teren ogrodzono. Aleja główna była od początku obsadzona drzewami i zamknięta od północy budynkiem szkoły, obok której usytuowano konsumy, czyli sklepy. Ta pierwsza szkoła fabryczna w Łodzi była przeznaczona dla dzieci pracowników zakładów.

Ozłocony Park Julianowski

Kiedy robiłem te zdjęcia dwa dni temu nie sądziłem, że to może być ostatni dogodny moment. Dziś już miasto pokryte jest pierwszym śniegiem. Cieplejsze dni pewnie jeszcze przyjdą, dlatego przywołuję je tymi zdjęciami z Parku Julianowskiego (im. Mickiewicza) w Łodzi.

Jest to niewątpliwie jeden z najpiękniejszych zakątków zielonej Łodzi. Na przepływającej przez park Sokołówce utworzone zostały stawy, a nad rzeka mostki nadające pejzażowy charakter założeniu. W latach 80. XIX wieku dawny majątek ziemski został zakupiony przez Juliusza Heinzla, który pod koniec stulecia wybudował tu okazały neorenesansowy pałac. Do dziś zachowała się długa aleja lipowa prowadząca do posiadłości. Przepiękny budynek został zakupiony przez miasto w 1938 r. Rok później został uszkodzony podczas bombardowania i ostatecznie rozebrany przez okupanta.

Po wojnie wybudowana została muszla koncertowa i wieża spadochronowa. Dziś park stanowi popularne miejsce niedzielnych spacerów.