14. Obóz cygański (Zigeunerlager)
Powstał w
listopadzie 1941 r., w
kwadracie dzisiejszych ulic: Wojska Polskiego, Obrońców Westerplatte,
Starosikawskiej i Głowackiego. Zamknięto w nim ponad 5 tysięcy Cyganów (Romów i Sinti),
przywiezionych z pogranicza austro-węgierskiego, z Burgenlandu. Teren był
silnie izolowany za pomocą drutu kolczastego oraz fosy. Brakowało nawet wody,
naczyń i latryn. Osadzeni nie mieli ciepłych ubrań nawet w zimie, dlatego szybko
rozprzestrzeniła się tam epidemia tyfusu. W styczniu 1942 r. Niemcy zaczęli
wywozić mieszkańców do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem, obawiając się
rozprzestrzenienia choroby. Obóz został zlikwidowany w kilka dni. Nikt nie
przeżył
W niewielkim budynku dawnej kuźni przy ul. Wojska Polskiego 84
Muzeum Tradycji Niepodległościowych przygotowało wystawę „I skrzypce przestały
grać…” poświęcona więzionym tu Romom. Grupy mogą ją zwiedzać po uprzedniej rezerwacji
telefonicznej (42 291 36 27),
więcej informacji na stronie: www.muzeumtradycji.pl.
Ten powstały w
sierpniu 2004 r. park mieści się przy ul. Wojska Polskiego 83. Jego
pomysłodawczynią jest Halina Elczewska, która przeżyła pobyt w Litzmannstadt
Getto i uważa to miejsce za symbol zwycięstwa życia nad śmiercią. W 60.
rocznicę likwidacji getta każdy z 318 ocalałych posadził swoje drzewko.
Park ma powierzchnię 6 ha
i został zaprojektowany przez Grażynę Ojrzyńską. Oś główną stanowi aleja im.
Arnolda Mostowicza (lekarza i dziennikarza) opatrzona granitowymi tabliczkami z
imionami ocalałych z getta. Na końcu ciągu znajduje się wysoki na 8 m kopiec, z którego
widać w dole blisko 400 młodych drzew. Na jego szczycie, w 2009 r. ustawiono
ławkę Jana Karskiego, urodzonego w Łodzi emisariusza rządowego, świadka
holokaustu.
Park jest usytuowany w dolinie rzeki Łódki, na której utworzono
niewielki zbiornik. Nad nim wybudowano Pomnik Polaków Ratujących Żydów,
autorstwa Czesława Bieleckiego. Monument ma formę orła z rozpostartymi
skrzydłami, chroniącego gwiazdę Dawida, zbudowaną z kamiennych ścian. Na
tablicach można znaleźć imiona Polaków – Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.
Pracę nad tym terenem jeszcze się nie zakończyły, gdyż ma tu powstać Centrum
Dialogu – miejsce spotkań dla młodych Polaków, Niemców, Żydów.
Poza szlakiem – Park
im. Szarych Szeregów. Park otoczony jest ulicami: Głowackiego, Staszica,
Plater, Górniczą, Marysińską, Boya-Żeleńskiego. Jego powstanie datuje się na
lata 1961–1964. Obszar ten zajmuje blisko 15 ha powierzchni. Został zaprojektowany przez
Kazimierza Chrabelskiego. Na terenie sąsiadującym z parkiem, mieścił się w
czasie okupacji obóz dla dzieci i młodzieży. Było to miejsce, gdzie więziono
dzieci Polaków, zamkniętych w hitlerowskich więzieniach. Do końca wojny
przeszło przez ten obóz 5 tys. osób. By upamiętnić ofiary obozu, w maju 1971 r.
odsłonięto Pomnik Pękniętego Serca, wykonany według projektu Jadwigi Janus
i Ludwika Mackiewicza. Ośmiometrowy monument przypomina serce,
do którego przytulony jest chłopiec. Przy pomniku bierze początek
niebieski Szlak Ofiar Hitlerowskiego Ludobójstwa, którego pierwszy fragment
prowadzi do Lasu Okręglik na granicy ze Zgierzem.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz