Wokół Archikatedry

40. Archikatedra i plac Jana Pawła II

Dawny Rynek Fabryczny skupia wokół siebie wiele ważnych obiektów. Nad placem góruje neogotycka archikatedra pw św. Stanisława Kostki. Już w 1890 r. powstał komitet budowy z przemysłowcem Juliuszem T. Heinzlem na czele. Kilka lat później władze miasta przekazały komitetowi teren obok szpitala miejskiego i ogłoszono konkurs architektoniczny. Wygrała go łódzka firma Wende i Zarske. W projekcie brali też udział inni znani architekci, jak Józef Dziekoński, Sławomir Odrzywolski czy Sigfried Stern. Budowę rozpoczęto w 1910 r., a pierwsza msza została odprawiona w 1912 r. Świątynia ma układ bazyliki – wysoka nawa główna przewyższa nawy boczne. Całość wieńczy wysoka na 104 m wieża projektu Józefa Kabana. Konstrukcję oparto na solidnych sklepieniach krzyżowo-żebrowych i strzelistych kamiennych filarach. Starannie dobrano też neogotyckie wyposażenie. 

Ołtarz główny ufundował Juliusz Heinzl, a ołtarze boczne pracownicy zakładów Geyera. Witraże w nawie głównej, z 1927 r., zaprojektował Jerzy Winiarz, utrzymując je w stylu art deco. W czasie II w.ś. kościół zamknięto i przeznaczono na magazyn. Czarną datą w historii obiektu jest 11 maja 1971 r., kiedy w wyniku pożaru spłonął dach świątyni. Z kolei 25 marca 1992 r. Łódź została wyniesiona do rangi archidiecezji, a katedra otrzymała tytuł bazyliki mniejszej.

Przed kościołem znajdują się trzy pomniki: odsłonięty w 1925 r. przez gen. Sikorskiego Grób Nieznanego Żołnierza, Pomnik Ignacego Skorupki oraz Pomnik Jana Pawła II, autorstwa Krystyny Solskiej. Przy ul. ks. Skorupki 1 mieści się pałac biskupi, gdzie przeniesiono w 1924 r. siedzibę Kurii Biskupiej. Fasada zawiera czterokolumnowy portyk z naczółkiem oraz narożne ryzality. W zachodniej pierzei, gdzie teraz znajduje się Wyższe Seminarium Duchowne, wcześniej mieścił się szpital sw. Aleksandra. Budynek wzniesiono w latach 40. XIX w. według projektu Henryka Marconiego, a w latach międzywojennych dokonano jego rozbudowy według planów Józefa Kabana.

41. Bielnik Kopischa

Stojący przy ul. Tymienieckiego 5 zabytkowy bielnik, jest najstarszym budynkiem przemysłowym Łodzi, który przetrwał do dziś. Rząd Królestwa Polskiego wybudował go z przeznaczeniem na krochmalnię i magiel w latach 1824–1826. Tworzyły go budynki produkcyjne połączone z klasycystycznym domem o funkcjach produkcyjno-mieszkalnych. Właśnie ten dom jest obecnie nazywany bielnikiem. W 1828 r. posiadłość przejął od poprzedniego dzierżawcy, pochodzący ze Śląska, Tytus Kopisch. Pół wieku później teren kupił Karol Wilhelm Scheibler. Rozbudował on swój zakład oraz podciągnął bocznicę kolejową. W 1996 r. gmach stał się własnością Banku Przemysłowego. W tym czasie dokonano rewitalizacji obiektu, przywracając mu dawną świetność. Obecnie budynek należy do Miasta.